Το αν μια γυναίκα θα αναπτύξει καρκίνο του μαστού ή όχι, είναι ίσως και θέμα τύχης. Το να μειώσει όμως τον κίνδυνο είναι στο χέρι της. Οι συμβουλές αυτές έχουν 3 στόχους:
α) τη μείωση των πιθανοτήτων εμφάνισης καρκίνου του μαστού
β) την όσο το δυνατόν πιο πρώιμη διάγνωση, σε περίπτωση που νοσήσετε
γ) τη στήριξη του οργανισμού, ώστε να αντιμετωπίσει με επιτυχία τον καρκίνο, μαζί με την εξειδικευμένη θεραπεία
Περιοδικός έλεγχος
Από νεαρή ηλικία, πρέπει να συνεργάζεστε με τον Γυναικολόγο σας σε ένα πρόγραμμα περιοδικών εξετάσεων. Ο Γυναικολόγος γνωρίζει το ιστορικό, υπολογίζει τους παράγοντες κινδύνου, εξετάζει κλινικά τους μαστούς σας και σας κατευθύνει σε απεικονιστικές εξετάσεις αν απαιτούνται. Έτσι απαλλάσσεστε από το άγχος και την αβεβαιότητα της αυτοεξέτασης, χωρίς αυτό να σημαίνει πως αν επισημάνετε κάτι ασυνήθιστο, θα περιμένετε την επόμενη περιοδική εξέταση. Ωστόσο πρέπει να γνωρίζετε τον μαστό σας και τις λειτουργίες του. Είναι χρήσιμο, όπως κάθε γνώση για τον οργανισμό μας.
Μαστογραφία και υπερηχογράφημα
Μετά την ηλικία των 40 ετών, καλό είναι να κάνετε κάθε χρόνο μαστογραφία και κλινική εξέταση πιθανώς και με υπερηχογράφημα. Μπαίνετε σε μια επικίνδυνη για εμφάνιση καρκίνου του μαστού ηλικιακή ζώνη και αυτές οι εξετάσεις θα σας βοηθήσουν να γνωρίζετε με κάθε λεπτομέρεια την κατάσταση του στήθους σας. Αυτό θα επαναλαμβάνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα σύμφωνα με την κατάσταση των μαστών σας και τις οδηγίες του ιατρού σας. Δεν υπάρχει ηλικιακό όριο στο οποίο θα σταματήσετε να εξετάζετε τους μαστούς σας. Η εξέταση θα συνεχισθεί μέχρι να το επιτρέπει η κατάσταση της υγείας σας.
Διατροφή
Μια ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, φυτικές ίνες και φτωχή σε κορεσμένα λιπαρά και ζάχαρη, συμβάλλει στη γενικότερη υγεία του οργανισμού και, φυσικά, στην υγεία των μαστών σας. Όλες οι αντιοξειδωτικές ουσίες είναι προστατευτικές, ιδιαίτερα μιας ομάδας που ονομάζονται καροτενοειδή και περιέχονται στα λαχανικά, στις ντομάτες, στις φράουλες και στο κόκκινο κρασί (1 ποτήρι τη μέρα). Τα μη επεξεργασμένα δημητριακά έχουν θρεπτικά συστατικά που ονομάζονται φυτοχημικά τα οποία μπορεί να μειώσουν τις πιθανότητες εμφάνισης ή επανεμφάνισης του καρκίνου. Περιορίστε τα κορεσμένα λίπη και τα trans-λιπαρά που βρίσκονται στο βοδινό κρέας, το βούτυρο, το τυρί, το παγωτό, τα τηγανισμένα τρόφιμα και τα συσκευασμένα έτοιμα τρόφιμα. Ως πηγή ζωικών πρωτεϊνών προτιμήστε ψάρι και κοτόπουλο.
Αλκοόλ με μέτρο
Πολλές επιδημιολογικές μελέτες συσχετίζουν την αυξημένη ή ακόμα και τη μέτρια κατανάλωση αλκοόλ με αύξηση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Η γενετική προδιάθεση φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο και αφορά στην παρουσία του ενζύμου της αλκοολικής αφυδρογονάσης (ADH), το οποίο μετατρέπει την αλκοόλη σε ακεταλδεΰδη. Το αλκοόλ αυξάνει τα οιστρογόνα στο σώμα και μπορεί να «τροφοδοτήσει» ορμονοευαίσθητους όγκους.
Κάπνισμα
Το κάπνισμα αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού αλλά και την πιθανότητα υποτροπής. Δυσκολεύει επίσης τη θεραπεία σε όλα τα επίπεδα, από πιθανές επιπλοκές στο χειρουργείο μέχρι τα ποσοστά επιβίωσης. Αν μια γυναίκα, ως υγιής, έχει έναν λόγο να κόψει το κάπνισμα, ώστε να μειώσει τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου, ως καρκινοπαθής έχει πολλούς περισσότερους. Είναι σημαντικό να διακοπεί το κάπνισμα τουλάχιστον για έναν μήνα πριν το χειρουργείο.
Άγχος
Υπάρχει θετικός συσχετισμός μεταξύ του άγχους και της ανάπτυξης καρκίνου, καθώς και της εξέλιξής του. Σε κατάσταση άγχους, μειώνεται η αποτελεσματικότητα του ανοσοποιητικού συστήματος. Αντιθέτως, θετικά μηνύματα από τον εγκέφαλο μπορούν να ενισχύσουν τη δυνατότητα του ανοσοποιητικού συστήματος να καταπολεμήσει την ασθένεια. Η αλληλεπίδραση σώματος και μυαλού στην άμυνα του οργανισμού ονομάζεται ψυχονευροανοσολογία (PNI). Εάν ο καρκίνος «χτυπήσει την πόρτα σας» σκεφθείτε πόσο τυχερή είστε που αυτό συμβαίνει σήμερα που υπάρχει πλήθος θεραπευτικών επιλογών με εξαιρετική πρόβλεψη κι όχι μερικές δεκαετίες πριν, όταν η κατάληξη του καρκίνου ήταν προδιαγεγραμμένη. Η συνεργασία με τον Γυναικολόγο σας θα σας βοηθήσει να συμμετάσχετε στην αντιμετώπιση της νόσου, συνδιαμορφώνοντας μαζί του τις παραμέτρους της θεραπείας.
Άνθρωποι που έζησαν την εμπειρία του καρκίνου αναφέρουν συχνά ότι αυτό τους βοήθησε να επανεκτιμήσουν την αξία όσων πραγμάτων θεωρούμε δεδομένα στη ζωή και να βιώσουν εντονότερα την ευτυχία των μικρών καθημερινών στιγμών. Προσπαθήστε να είστε χαλαρή και αισιόδοξη. Η θετική διάθεση είναι ένας πολύ σημαντικός σύμμαχος της υγείας σας.
Σωματική δραστηριότητα
Η σωματική δραστηριότητα και η συχνή άσκηση μειώνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού. Προτιμήστε μια μέτρια άσκηση (π.χ. βάδισμα) για τουλάχιστον 30-60 λεπτά κάθε μέρα.
Έλεγχος βάρους
Η παχυσαρκία είναι παράγοντας κινδύνου για τον καρκίνο του μαστού, καθώς το επιπλέον λίπος παράγει οιστρογόνα, που ενοχοποιούνται για αύξηση των πιθανοτήτων εμφάνισης καρκίνου. Η σχέση ορμονών και καρκίνου είναι γνωστή εδώ και έναν αιώνα. Μετά την εμμηνόπαυση, ο μεταβολισμός της γυναίκας μειώνεται, γι’ αυτό καλό θα είναι να χάσετε τα περιττά κιλά, αν έχετε, πριν να μπείτε στην εμμηνόπαυση. Φροντίστε ο Δείκτης Μάζας Σώματος (BMI) να βρίσκεται μεταξύ 19 και 25.
BMI = το βάρος σε κιλά διά του τετραγώνου του ύψους σε μέτρα. Παράδειγμα: Βάρος 58 kg, ύψος 1,65 m, ΒΜΙ= 58 / (1,65 Χ 1,65) = 58 / 2,7225 = 21,3
Θηλασμός
Θηλάζοντας, ωφελείται και το παιδί σας και εσείς. Τα πλεονεκτήματα του μητρικού γάλακτος και η συμβολή του στο χτίσιμο του ανοσοποιητικού συστήματος του παιδιού είναι γνωστά. Μελέτες έχουν δείξει πως οι γυναίκες που έχουν θηλάσει εμφανίζουν λίγο μικρότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού συγκριτικά με όσες δεν έχουν θηλάσει. Μολονότι δεν ξέρουμε ακόμα τα ακριβή αίτια, εικάζεται πως αυτό οφείλεται στα χαμηλά επίπεδα των οιστρογόνων κατά τη διάρκεια του θηλασμού.